Moje 21 przykazań świadomego i odpowiedzialnego turysty

Im więcej podróżuję, tym bardziej się zmieniam, a przede wszystkim zmienia się moje podejście do świata i ludzi, w krajach które odwiedzam. Staram się być odpowiedzialna w podróży. Przez kilka lat wypracowałam więc swój własny kodeks zachowań.

Na początku było inaczej

Pierwszy raz, choć z szacunkiem i otwartością na nowe kraje i kulturę, skupiona byłam bardziej na przeżywaniu własnym, na atrakcjach, na zobaczeniu jak najwięcej i przeżyciu jak największej liczby przygód. Mniej skupiałam się na ludziach i problemach kraju. Było to dla mnie ważne, ale nie tak mocno, jak dziś. I nie trudno się dziwić, bo kiedy jedziemy na zasłużony urlop, nie chcemy wiedzieć, że tam, gdzie jedziemy, jest bieda, ludzie umierają na ulicy, dzieci nie chodzą do szkoły i nie umieją pisać i czytać, a mężczyźni maltretują swoje żony i nie pozwalają wychodzić im z domu. Nie chcemy tego wiedzieć, bo przecież mamy wakacje, chcemy odpocząć psychicznie i na chwilę zapomnieć o wszystkich problemach. A takie informacje psują postrzeganie danego miejsca, które chcemy widzieć jako raj na ziemi. Nasz raj, choćby był rajem tylko na chwilę.

Wprawdzie od początku interesowało mnie coś więcej, niż tylko atrakcje i od zawsze uważałam, że poznawanie miejscowych, pozwala znacznie lepiej poznać i zrozumieć kraj, który odwiedzamy, ale wtedy jeszcze wciąż za mało się na tym skupiałam. Za mało skupiałam się na tym, jaki wpływ jako turystka mam na dane miejsce. Na tym, co ja jako turystka zabieram, a może też i coś daję krajom i ludziom, które odwiedzam.

Moje podróżowanie się zmieniło. Z każdą podróżą stawałam się coraz bardziej świadoma i wciąż staję. Z czasem wypracowałam, może i zupełnie nieświadomie, kilka podstawowych zasad, do których się stosuję, by minimalizować szkody, które czynię, uczestnicząc w „niszczycielskim” działaniu turystyki.

1.Nocuję w miejscach, których właścicielami są miejscowi.

Oczywiście nie zawsze rezerwując miejsce, jesteśmy w stanie znaleźć informację, kto jest właścicielem danego miejsca. Ja coraz rzadziej korzystam z hosteli, za którymi po prostu nie przepadam, zwłaszcza za wspólnymi wieloosobowymi pokojami, a więcej mieszkając z rodzinami np. gwatemalskimi, co w Ameryce Środkowej jest dość popularne. Korzystam również dużo z Airbnb. Wiem, że w wielu miastach jak choćby w Barcelonie, Airbnb doprowadziło do negatywnych w skutkach sytuacji, grożąc wyludnieniem miast (ludzie wykupują w centrum mieszkania specjalnie pod wynajem), ale np. w Gwatemali Airbnb się rozwija i wwielu przypadkach polega właśnie na mieszkaniu z rodziną.

2. Jem w miejscowych knajpkach.

Rzadko chadzam do dużych, czy sieciowych restauracji. Tam, gdzie to możliwe jem na ulicy albo wybieram knajpki, które są prowadzone przez miejscowych. Pytam często na miejscu, kto jest właścicielem. Nie mówię, że jak się dowiem, że obcokrajowiec, to wychodzę. Staram się jednak w tych biedniejszych krajach, zwracać na to uwagę, by wspierać finansowo tych, którzy naprawdę tego potrzebują.

3. Kupuję na targach.

Co tylko mogę: warzywa, owoce, rzeczy codziennego użytku. Oczywiście wygodniej jest pójść do marketu i za jednym zamachem kupić wszystko w jednym miejscu niż biegać od stoiska do stoiska i dopytywać się o cenę wszystkiego, ale poza wspieraniem lokalnej społeczności mam szansę też poćwiczyć konwersację w obcym języku.

4. Pozwalam się oszukać.

Pamiętam jak za pierwszym razem w Gwatemali kierowca tuktuka mnie oszukał. To był pierwszy raz w Gwatemali, gdy ktoś mnie naciągnął. Byłam wtedy zła. Może nawet nie chodziło o pieniądze, tylko o sam fakt. Dziś nawet jak wiem, że ktoś mówi cenę wyższą niż przyjętą normalnie, to płacę i nie wściekam się na siebie, że dałam się naciągnąć. Czasami to są śmieszne pieniądze: 2-5 zł, czasem 10 zł. Wiem, że dla tej osoby tutaj, np. w Gwatemali, Hondurasie czy Nikaragui, gdzie mniej więcej 80% ludzi żyje na granicy ubóstwa, te 2-5 zł to dużo, a mnie od tego korona z głowy nie spadnie. 

I nie chodzi mi o to, że zgadzam się na każde ordynarne oszustwo, bo oczywiście, że takie należy piętnować, ale nie zamierzam też wykłócać się z dzieciakiem sprzedającym cukierki na ulicy, czyścicielem butów, panem na targu za to, że policzył mnie 10-15% drożej.

[edit] Nawiazując jeszcze do komentarzy, bo tam szerzej wyjaśniałam, co mam na myśli, ale nie każdy czyta komentarze, wiec dodaję tu. Nie chcę utrwalać tym sposobem stereotypów o gringo, chodzącym bankomacie ani uczyć, że oszustwo popłaca. Też tego nie lubię. Chodzi mi bardziej o sytuacje, w których wiem, że dany człowiek ciężko pracuje i zarabia grosze i faktycznie zapłacę kilka złoty więcej za usługę. Często też sama takiemu dzieciakowi na ulicy czy panu na targu zostawię więcej, taki w sumie rodzaj „napiwku”. I ok, dalej większość z Was z tym może się nie zgodzić, ale czy naprawdę każdy z Was będzie się wykłócał z dzieckiem na ulicy czy panem na targu, że „naciągnął” Was na 3 zł więcej? Owszem bieda ani nic innego nie powinny być usprawiedliwianiem oszustw i oczywiście każde oszustwo jest złe, ale niech rzuci kamień ten, kto jest nieskazitelny w swoim życiu i nigdy nie skłamał, nie naciągnął kogoś lub czegoś, nie zmanipulował itd. W tym punkcie nie chodziło mi o duże i ordynarne oszustwa  i nie napisałam nigdzie, że się na wszystkie zgadzam. To tak wyjaśniając :)[edit]

Inną kategorią są taksówkarze i to na całym świecie, w Polsce również. Mam awersje do jeżdżenia taksówkami, bo zawsze niemal, ile razy wsiądę do jakiejś, chcą mnie naciągnąć i oszukać, a na takie nagminne i ordynarne oszustwa się nie godzę. Dlatego na wstępie ustalam cenę, pilnuję trasy itd.

5. Nie targuję się.

Dziwne, co? Nie targuję się w każdym kraju. Tam, gdzie jest taka kultura tak. Bo są takie miejsca, w którym to niemal obowiązek. W Ameryce Środkowej nie. Nie będę się czuła dumna z siebie, jeśli utarguję 15 quetzali i zapłacę za coś 30, zamiast 45 quetzali. To tylko 7.5 zł różnicy. I nie chodzi o to, że śpię na pieniądzach i mogę sobie na to pozwolić. Chodzi o to, że nawet jak przez miesiąc podróży ktoś mnie naciągnie i oszuka, i stracę na nietargowaniu się w sumie 100 czy 200 zł, to naprawdę tragedii nie będzie. Buduję w sobie poczucie, że dzięki temu, że tego nie robiłam: nie targowałam się, nie wykłócałam, komuś pomogłam.

6. Wydaję pieniądze.

Wiem, że wiele osób marzy o podróżach. Niektórzy ciułają na tę wymarzoną podróż przez lata, rezygnują z wielu rzeczy, a potem jadą i nie korzystają z tej czy tamtej atrakcji, bo szkoda im pieniędzy, bo oszczędzają, bo…….. (wpisz, co chcesz).

W pierwszej podróży oszczędzałam na jedzeniu, jadając tylko w najtańszych miejscowych jadłodajniach lub na ulicy i nocowałam często w kiepskich hostelach i w pokojach wieloosobowych, ale za to nie oszczędzałam na zwiedzaniu, na biletach wstępu do parków, na przewodnikach, którzy prowadzili mnie na wulkany i do dżungli. Bo po to przecież pojechałam, by poznawać i doznawać. Uważam, że żenujące jest jechanie i oszczędzanie na wszystkim. Jeśli Cię nie stać, to po prostu przemyśl tę podróż. Pojedź gdzieś bliżej, na trochę krócej.

7. Nie podróżuję „na krzywy ryj” /za darmo.

Jestem uczulona na osoby, które promują podróżowanie za darmo, czy prawie za darmo. Nie ma nic za darmo. To, że danego podróżującego to nie kosztuje, nie znaczy, że to jest za darmo. Ktoś inny płaci za posiłki, noclegi, przejazdy.

Nieraz podróżowałam stopem, ale nie dlatego, że chciałam oszczędzić, ale dlatego, że autostop pozwala przeżyć fajną przygodę, poznać wiele osób.

Zawsze uważałam, że powinnam się odwdzięczyć kierowcy, który mnie zabiera. Czym? Chociażby rozmową. Bo czasem ktoś zabierze, bo chce pomóc, ale też po to, by mieć towarzystwo, by móc z kimś porozmawiać.

Widziałam autostopowiczów, którzy wsiadali do auta i od razu szli spać. Ja padałam ze zmęczenia, ale rozmawiałam, bo nie traktowałam autostopu jako darmowej taksówki. Ewentualnie, gdy podróżowałyśmy we dwie, zawsze jedna czuwała i rozmawiała, a druga w tym czasie mogła się zdrzemnąć. Zawsze jednak jedna była na stanowisku.

Tak samo, jak nigdy nie traktowałam couchsurfingu jako darmowego hostelu.

I tu znów brutalnie powtórzę: nie stać cię? Nie masz pieniędzy? To nie jedź, a przynajmniej nie wykorzystuj innych i nie szerz opowieści o tym, że do Gruzji czy Iranu można jechać bez pieniędzy, bo każdy cię tam nakarmi i przenocuje, a jeszcze da pieniądze i wrócisz stamtąd bogatszy/bogatsza. Tak się po prostu nie robi!

8. Staram się pomóc.

Poznaję problemy danego regionu, czy choćby jednej rodziny i staram się pomóc, jeśli wiem, że tego potrzebują. Nie przepadam za bezpośrednim dawaniem pieniędzy, bo to średnia pomoc. Pomaganie to sztuka. Bardzo podoba mi się idea jednej z organizacji kobiecych, z którą miałam okazję współpracować w Gwatemali. Jak sami stwierdzili: nie dają ryb, lecz uczą jak łowić. Zajmują się wspieraniem kobiet w zakładaniu własnych małych biznesów i ich rozwoju (stoisko z tortillami, lokalny sklepik, hodowla kur itp.). Przede wszystkim szkolą ich w prowadzeniu biznesów, prowadzeniu rachunków, strategiach marketingowych i zamiast dawać pieniądze, pożyczają. Te pieniądze pozwalają im rozwinąć skrzydła. Taka pomoc jest dużo lepsza.

Kiedy trzeba dzielę się więc wiedzą, czasem, ale i gdy jest to potrzebne i uzasadnione pieniędzmi. Mam przeznaczony miesięczny budżet na pomoc potrzebującym.

9. Podchodzę z szacunkiem.

Pamiętam moją pierwszą podróż z aparatem, właśnie do Gwatemali pięć lat temu. Uczyłam się wtedy fotografować. Najczęściej używałam długiej ogniskowej i często robiłam zdjęcia ludziom z oddali.

Od tego czasu dużo się zmieniło. Nie potrafię ot tak, bez pytania strzelać ludziom fotek. Oczywiście inaczej jest, gdy biorę udział w jakimś wydarzeniu i robię zdjęcia tłumu, czy nawet pojedynczych osób na tle innych, ale gdy ktoś swoją osobą, charakterystyczną twarzą zwróci moją uwagę i chcę zrobić tej osobie portret, pytam.

Pamiętam jak sama się czułam w Iranie, gdy ludzie bez pytania pchali się z aparatem w moją stroną i fotografowali. Czułam się wtedy jak małpa w zoo. Staram się więc podchodzić do innych tak, jak sama bym chciała, by inni podchodzili do mnie.

10. Nie wykorzystuję/nie nadużywam.

Chodzi mi oczywiście o nadużywanie gościnności. Widziałam różne przypadki, np. polskich turystów, którzy traktowali dom (na couchsurfingu), goszczących ich ludzi, jak hotel. Przyjechali odpocząć za darmo. Za darmo, bo sami z siebie nic nie dali, nic nie zrobili. Odmawiali wspólnego wyjścia, bo nie daj boże musieliby dorzucić się do paliwa, czy zapłacić w ramach podziękowań za obiad gospodarza.

Nie lubię też nadużywać czyjejś dobrej woli i uprzejmości, proszenia o kolejne przysługi. I doprowadzają mnie do szału teksty niektórych: ale co ci zależy, przecież już tu nie wrócisz? Nigdy nie wiemy, co się wydarzy, może jednak wrócę, a nawet, jeśli nie, to nie znaczy, że mogę wykorzystywać na maksa czyjąś uprzejmość i pozostawiać po sobie złe wrażenie, za które zapłacą potem następni.

11. Pokazuję, że mi zależy.

Staram się poznać, chociaż kilka słów w języku mieszkańców krajów, które odwiedzam. Chociaż najchętniej odwiedzam te kraje, w języku których mówię. Stąd moja miłość do regionów hiszpańskojęzycznych (choć przypominam, że przed pierwszą podróżą do Gwatemali nie znałam języka i jechałam się tam m.in. go uczyć).

I nie zachowuję się jak obcokrajowiec anglojęzyczny, który uważa, że każdy powinien angielski znać. Ile razy widziałam jak Amerykanie tłumaczą Gwatemalczykowi po angielsku, że chcą coś kupić, albo pytają o drogę i mówią po prostu bardzo powoli i wyraźnie, jakby miejscowi mieli nagle doznać olśnienia. Ile razy słyszałam też jak mieszkańcy Ameryki Środkowej oddychali z ulgą: „Mówisz po hiszpańsku? Ale fajnie”.

Nawet moja niewielka znajomość danego języka spotyka się z większą przychylnością niż jego nieznajomość w ogóle. Pokazuję bowiem, że mi się chce, że mi zależy.

12. Unikam atrakcji ze zwierzętami.

Kocham zwierzęta, kocham je podglądać, przypatrywać się im, fotografować. Kiedyś nie widziałam nic złego w chodzeniu do zoo. Podobnie jak w pokazach delfinów. Zawsze marzyłam o poprzytulaniu się z tygrysem (kocham duże koty).

Nigdy jednak wcześniej nie sądziłam, że to coś złego. Jako dziecku nikt mi tego nie tłumaczył. Dopiero gdy dorosłam i zaczęłam więcej czytać, zrozumiałam, że popełniłam sporo błędów. Do dziś jeszcze mi się zdarza je popełniać.

Niecałe trzy lata temu na Islandii planowałam wyjazd na wieloryby (chciałam tylko zobaczyć i zrobić zdjęcie). Uważałam, że to nic szkodliwego. Kilka dni przed wypłynięciem, przeczytałam tekst post-turysty o fatalnym wpływie foto-safari na wieloryby. Nie popłynęłam i nie popłynę. Nim cokolwiek zrobię staram się o tym czegoś dowiedzieć: czy wpływa i w jaki sposób na środowisko. Uważam, że naszym obowiązkiem jest o tym myśleć. Warto pomyśleć o czymś więcej niż o naszych zachciankach.

Może mi ktoś zarzucić w tym momencie: ale na walki kogutów poszłaś! Poszłam i to parę razy. Poszłam zebrać materiał, by napisać reportaż i zrobić fotoreportaż. Oczywiście to nie jest żadne wytłumaczenie. Nie czerpałam z tych walk żadnej przyjemności, wręcz przeciwnie, ale próbowałam też zrozumieć, dlaczego te walki są tak popularne. To część tradycji i kultury w wielu krajach, a nie atrakcja stworzona na potrzeby turystów. Byłam tam reporterką, a nie turystką.

13. Nie stosuję i nienawidzę tzw. „cebulactwa”.

Jak wejść gdzieś za darmo? Jak ominąć bramki wstępu? A może da się jakoś bokiem? Szczerze? Nienawidzę takiego zachowania. I nie trafiają do mnie tłumaczenia w stylu: „bo mnie nie stać”. Jeżeli Cię nie stać, to patrz punkt 6.

Wstydzę się za tych, którzy pytają miejscowych, czy zagranicznych turystów, jak ominąć opłatę wstępu. I niestety dość często są to Polacy. Litości! Jeśli mamy zapłacić 25 zł za wejście do Parku Narodowego, to nie jest to super majątek, a ten park, który chcemy odwiedzić, jakoś w końcu trzeba utrzymać, prawda?

Pamiętam prezentację jednego z polskich „podróżników”. Ze zwykłej przyzwoitości nie wymienię nazwiska. Mimo że książki tej osoby bardzo lubiłam czytać, to po osobistym wysłuchaniu historii z serii „Polak potrafi” postanowiłam nigdy więcej nie sięgać po jego książki. Osobiście uważam tego typu zachowania za powód do wstydu.

Nie wspomnę już o tym, że prowadziłam swego czasu wyjazdy dla osoby, która uważała, że tego typu zachowanie jest ok. Wjechać na pole namiotowe o godzinie 5 nad ranem, a potem się wykłócać, że się nie zapłaci, bo byliśmy tu późno i rozbiliśmy się poza terenem kempingu lub kupować jedną pizzę na 15 osób w knajpie „jedz ile chcesz” i dobierać pizzę dla pozostałych osób. Jezu jak mi było wstyd przed ludźmi. Moja współpraca całe szczęście szybko się z nimi skończyła.

14. Wchodzę w interakcje z miejscowymi.

Wiele osób jedzie w parach, grupach. Często zamykają się na otaczający świat i ludzi dookoła. Niektórzy, szczególnie typowi backpackerzy siedzą w swoich enklawach w hostelach, piją do rana i imprezują nie wchodząc w ogóle w interakcje z miejscowymi. Inni jadą do resortów i w obawie przed niebezpiecznym „na zewnątrz” poza resorty nie wyściubiają nosa. Tyle się mówi o negatywnym wpływie turystyki, dużo rzadziej o tym, że ma też wiele pozytywnych aspektów.

Poznałam wiele kobiet na swojej drodze, przeprowadziłam do tej pory kilkadziesiąt godzin rozmów. Uczestniczyłam w tych rozmowach, opowiadałam o swoim kraju, o Europie. Od jednej z dziewczyn usłyszałam na koniec: Dziękuję Ci. Zainspirowałaś mnie. Pokazałaś, że można żyć inaczej, że gdzie indziej kobiety żyją inaczej i mogą decydować o sobie. Inna, rdzenna mieszkanka, opowiadała mi, że to, że dziś posiada własną restaurację i żyje w zupełnie odmienny od swojej rodziny sposób, zawdzięcza właśnie turystom, którzy pokazali jej, że życie może wyglądać inaczej.

Wchodząc w interakcje z ludźmi, możemy ich zainspirować do zmiany swojego życia na lepsze. To naprawdę coś niebywałego!

15. Nie oceniam.

Ale mają syf!, Czy oni się myją? Wyglądają jakby mieli problem z higieną. Jezu, co to za zwyczaje wrzucanie brudnego papieru toaletowego do śmietnika?! – Takich wypowiedzi i wiele innych słyszę często od podróżujących.

Sama mieszkałam w wielu różnych miejscach. W super domach, ale i w takich biedniejszych i skromniejszych również. W wielu krajach nie przywiązuje się tak, jak u nas wagi do wyglądu domu. Ważne, żeby było po prostu czysto, choć i to czasem nie jest największe zmartwienie domowników. Po prostu tak, jest i nic nam do tego. Staram się (choć i mnie zdarza się samą siebie złapać na różnych myślach, dlatego nie rzucam pierwsza kamieniem) nie oceniać.

16. Myślę.

Jestem wielką fanką Post-Turysty. Nieraz pytałam Pawła Cywińskiego: Jak mam mówić na wioskę wieś, skoro jest to wioska (najczęściej mówimy o wioskach afrykańskich, indiańskich itd., w Polsce zwykle jest mowa o wsiach), jak mam nazywać rdzennych mieszkańców (uważam osobiście, że wyraz „tubylec” jest obrzydliwe i sama go nie używam), jak generalnie mam mówić, by nie posługiwać się językiem kolonialistów? Paweł na każde pytanie zwykle odpowiada, że nie ma poprawnej odpowiedzi. Chodzi o to, by po prostu myśleć i się zastanawiać nad tym, w jaki sposób mówimy.

Więc myślę. I w mojej książce na pewno traficie na wyrazy: wioska, egzotyczny itp. Staram się tego unikać w wypowiedziach, staram się nie egzotyzować, staram się myśleć i zachowywać post-turystycznie, ale czasem to bardzo trudne. Ważne jest jednak, by zdawać sobie z tego sprawę. I po prostu myśleć.

17. Nie biegam za „autentycznością”.

Ciekawe jest podglądanie inności. Uwielbiam Gwatemalę za jej tradycyjne stroje, za lokalne wierzenia itd. I pewnie będzie mi przykro trochę, gdy to przeminie. Nie wymagam jednak od nich, by za wszelką cenę nosili hupil i corte, bo to ładnie wygląda na ulicy. Wiem, że część żegna się z tradycją przez wysokie ceny strojów (zrobienie huipil potrafi trwać pół roku i w związku z tym sporo kosztuje), ale też przez dyskryminację rdzennych mieszkańców, których łatwo po nich poznać . Łatwiej i taniej jest im założyć jeansy i T-shirt.

Nie szukam więc na siłę uwielbianej przez wszystkich „egzotyki”. Ja też nie chciałabym, by z racji utrzymania tradycji, zmuszano mnie do chodzenia w kaszubskim stroju na co dzień albo kazano ubijać codziennie tradycyjnie masło.

Autentyczne jest dla mnie po prostu codzienne życie mieszkańców.

18. Unikam „egzotyki”.

Nie ma nic gorszego niż uganianie się za egzotyką. Umiłowanie do przebywanie pod palmami na białej plaży tuż u brzegu ciepłego Morza Karaibskiego jestem oczywiście w stanie zrozumieć. Nie potrafię za to zrozumieć np. wycieczki po slumsach.

Jako reporterka szukam ciekawych tematów i obijam się o historie trudne, czasem tragiczne. Nie tłumaczę, że jestem lepsza, bo robię to, by napisać reportaż, ale też nie robię tego, by popatrzeć na biedę i poznać coś, co jest dla mnie obce, egzotyczne.

Staram się też nie fotografować biedy. To jest strasznie łatwe, ale i jednocześnie strasznie trudne. Sfotografować biedę w taki sposób, by nie odzierać ludzi z godności. Na wszelki wypadek staram się tego nie robić, a już na pewno nie robię tego bez ich wiedzy i jak niektórzy fotografowie lub pseudofotografowanie nie ustawiam swoich bohaterów w stylu: stań tak, bo będziesz wzbudzał więcej współczucia. Uwierzcie, że są tacy, którzy tak robią.

19. Zawsze pamiętam, że jestem tylko gościem.

Dostosowuję strój, gdy jest to wymagane. Staram się przestrzegać reguł kraju/domu. Nie buntuję się, że muszę nakładać nakrycie głowy, choć nie jestem muzułmanką. W Iranie nosiłam hidżab i długi rękaw, choć było mi w tym potwornie gorąco.

Jeżeli jadę do jakiegoś kraju, staram się poznać różnice kulturowe, zasady, by móc się do nich po przyjeździe stosować. Według mnie kupno biletu do jakiegoś kraju jest równoznaczne z zaakceptowaniem praw w nim rządzących.

20. Pamiętam, że zawsze jestem tylko turystką.

Zaproszenie na miejscowy ślub, urodziny, święta. Możliwość spędzenia ważnego dnia z lokalną rodziną wydaje się super okazją do tego, by móc poczuć się jak nieturystka, by doświadczyć czegoś nowego, według nas „autentycznego”.

Pamiętam moje bardzo niedawne doświadczenie ze ślubu. Liczyłam na super oryginalny tradycyjny ślub majański (jednak trochę biegałam za autentycznością i egzotyką ;)) Rodzina może i była czystej krwi „indigenas”, ale wyznania ewangelickiego. Na ślubie egzotyki było niewiele, ale doświadczenie było ciekawe. Ja miałam szansę wziąć udział w ślubie, a para młoda w zamian miała darmowego fotografa (swoją drogą rozważam zostanie fotografem ślubnym w Gwatemali 😉

To jednak, że byłam na ślubie z całą rodziną, że mieszkam z rodzinami gwatemalskimi, jem z nimi obiady i kolacje, spędzam święta. To wszystko nigdy nie sprawi, że stanę się jedną z nich. Zawsze będę tylko turystką.

21. Jestem turystką, a nie podróżniczką.

Męczy mnie szufladkowanie i dzielenie typu ja fajny podróżnik, ty beznadziejny turysta. Ja podróżuję po coś, a ty po nic. To tak nie działa.

Owszem męczy mnie i nie lubię podróżowania ot tak. Potrzebuję celu, tematu. Podróżowanie dla samego podróżowania minęło mi po pierwszej pięciomiesięcznej podróży. Staram się jednak nie oceniać. To, że ktoś jedzie na tydzień w Bieszczady nie oznacza, że jest gorszy ode mnie, jadącej na pół roku samej do Ameryki Środkowej. I nie zawsze chodzi o to, że to ja siebie stawiam w tej lepszej pozycji, ale sami stawiają mnie w niej ci, którzy na tydzień jadą w Bieszczady czy do Hiszpanii.

Długość pobytu ani odległość nie mają znaczenia. Super pogłębiony reportaż można napisać z Pcimia Dolnego, jak i kompletnie nie przywieźć nic z Gwatemali.

Fajne jest też nieporuszanie się utartymi szlakami, ale umówmy się…przecież nieutartych szlaków już tak wiele nie ma (jeśli w ogóle są).

Chociaż wielu nazywa mnie podróżniczką i sama często tak też siebie nazywam, bardziej może ze względu na to, że poważniej brzmi nazwa zawód podróżnik niż zawód turysta (zawód podróżnik sugeruje, że na tym zarabiam w przeciwieństwie do zawodu turysty), to mimo wszystko ja siebie uważam za turystkę. Może i wyjeżdżam na dłużej niż przeciętny turysta, może i nie do końca zwiedzam najważniejsze turystycznie miejsca, a skupiam się na ludziach i problemach kraju, może i zbieram materiał zdjęciowy czy reportażowy, ale wciąż nie odkrywam nowych lądów jak prawdziwi podróżnicy. Wciąż jestem tylko turystką.

Zdarza mi się popełniać błędy. Wciąż. Nie wiem też wszystkiego. Uczę się ciągle i dowiaduję nowych rzeczy. Najważniejsze jednak, że staram się i że mi zależy. Fajnie by było, gdyby i każdemu z Was zależało.

Oczywiście pewnie znajdzie się wielu, którzy się ze mną nie zgodzą. I dobrze, bo świat byłby nudny, gdyby wszyscy myśleli tak samo. A dyskusja to jest właśnie coś, co pobudza do myślenia 🙂